معرفی یک دوره سبک تک استروئیدی

*************دوره اول*******************
اولین دوره که مورد بررسی قرار خواهیم داد برپایه کم ضررترین و در عین حال پرمصرف ترین و ثمربخش ترین استروئید دنیا که البته یافتن نمونه‌های اصلی آن مشکل است و در عوض نمونه‌های قلابی و فاقد کیفیت آن بوفور موجود است تقدیم حضورتان می‌شود.استروئید مذکور دکادورابولین است که با وجود مرغوب نبودن نمونه‌های کنونی،ولی باز هم بوفور دیده می‌شود که ورزشکاران آنرا مصرف می‌کنند و خیلی هم از اثرات آن لذت می‌برند.نمونه‌های اصلی دکادورابولین ساخت کمپانی اورگانون است.امروزه نمونه‌های دکادورابولین ساخت اورگانون پاکستان بوفور موجود است و نمونه‌های اورگانون اسپانیا هم با کمی‌ دقت قابل دسترسی است.نمونه پاکستانی با قیمت 6 دلار و نمونه اسپانیایی با قیمت حدود 10 دلار قابل دسترس است.البته این قیمت‌ها در سایتهای اینترنتی که خود از این طریق کسب روزی می‌کنند دیده می‌شود و در بازارهای دارو مثل ناصرخسرو این دارو با قیمت حدود یکی دو دلار کمتر از قیمت مذکور قابل دسترس است.بد نیست قبل از پرداختن به خود دوره،کمی هم در مورد خود دکا و مشخصات آن بحث و بررسی کنیم.البته در مورد دکادورابولین قبلا مطلب جامعی را تقدیمتان کردیم ولی بد نیست محض یادآوری دوباره گذری به مطالب قبلی داشته باشیم.
این دارو ازپرمصرفترین دارو ها است و عوارض جانبی بسیار پایین این دارو باعث شده است تا این دارو برای
کسانی که برای اولین بار قصد استفاده از داروهای استروئیدی را می کنند، مناسب تشخیص داده شده و توصیه شود.
این دارو تقریبا یکی از اجزای اصلی این دوره های استروئیدی میباشد است.ماده موثر آن همان چیزی است که ما در ایران آن را به نام «ناندرولون دکانوات»می شناسیم.این دارو خواص آنابولیکی قدرتمندی داشته و خواص
آندروژنیکی آن نیز در حد متوسطی است.
این دارو برای کبد مسمومیت زیادی را به همراه ندارد اما با این وجود دزهای بالای آن برای این عضو حساس از بدن
سمی تشخیص داده شده است.«ناندرولون»به ندرت به هورمونهای جنسی زنانه تبدیل می شود.مصرف این دارو
با تسریع فرایند ریکاوری همراه بوده و بالانس نیتروژن را نیز به نفع ورزشکاران تغییر داده و سنتز پروتئین در
عضلات را نیز شدت می دهد.
این دارو را می توان از پر مصرف ترین و محبوب ترین استروئیدهایی دانست که در دنیای پرورش اندام امروز مورد استفاده قرار می گیرد.این دارو استروئیدی قابل تزریق و روغنی است که غالبا به صورت آمپولهای 100 میلی گرم در سی سی تهیه و به بازار عرضه می شود.مصرف این دارو با افت محسوس میزان ترشح طبیعی هورمون تستوسترون همراه خواهد بود که با مصرف داروهای افزاینده ترشح طبیعی هورمون تستوسترون همانند HCG و یا کلوماید می توان این عارضه را به خوبی مهار کرد.
این دارو به دلیل اینکه اصولا دارویی پر مصرف و پر فروش است، بیشتر از دیگر داروها مورد توجه قلابی سازان و جاعلین قرار گرفته است.امروزه نمونه های قلابی و بی مصرف و حتی مضر و خطرناک این دارو بازارهای سیاه دنیا را اشباع کرده است.قیمت این دارو نیز در قیاس با دیگر داروهای تزریقی مناسب و مقرون به صرفه است.طول دوره مصرف این دارو بین 2 الی 4 ماه متغییر است.با مصرف این دارو زمان انعقاد خون افزایش یافته و احتمال خون دماغ شدن فرد نیز وجود خواهد داشت.
این دارو به دلیل خواص آندروژنیکی بسیار کمی که دارد، مورد توجه ورزشکاران زن نیز قرار گرفته و در بین آنها نیز محبوبیت یافته است.اگر چه این دارو نیز همانند دیگر داروهای استروئیدی عوارضی را به دنبال دارد، اما میزان شیوع و بروز این عوارض در قیاس با دیگر داروها و استروئیدها کمتر شایع بوده است.این دارو بر خلاف تستوسترون که موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود، تاثیر منفی بر این سیستم ندارد.«ناندرولون»که ماده اصلی این دارو است تاثیر منفی و نامطلوبی بر بافتهای پیوندی و بر مفاصل ندارد.اما با این اوصاف این نکته را همواره به خاطر داشته باشید که مصرف این دارو حتی تا 18 ماه پس از قطع مصرف نیز در تستهای دوپینگ قابل ردگیری است.
این دارو عموما به صورت ویالهای 2 میلی لیتری که هر میلی لیتر آن حاوی 100 میلی گرم داروی اصلی است، تولید شده و به بازارعرضه می شود.

نکته:این دوره هشت هفته مخصوص مبتدیان است و ذکر نماد 1cc به معنای مصرف یک آمپول 100 میلی‌گرم در 2 میلی لیتری است.

هفته روز	شنبه	یکشنبه	دوشنبه	سه شنبه	چهارشنبه	پنجشنبه	جمعه
۱		1				1cc
۲			1cc				1cc
۳				1cc
۴	1cc				1cc
۵		1cc				1cc
۶			1cc				1cc
۷				1cc
۸					1cc

برخی از استروئید ها

1 – دکادورابولین (محلول قابل تزریق روغنی)
شاید دکادورابولین ساخت آمریکا را بتوان محبوب ترین و موثرترین دکادورابولین موجود در جهان نامید.این محلول قابل تزریق روغنی که به صورت ویال های100-mg/ml  یا  200-mg/mlنیز عرضه می شود در بدن  به ندرت تبدیل به هورمونهای زنانه می شود.این دارو اثرات مثبت در خور توجهی بر افزایش قدرت و حجم عضلانی داشته و در کاهش درد مفاصل در ورزشکاران مصدوم و آسیب دیده نیز بسیار موثر است.
نمونه های مکزیکی و نمونه های ساخت کمپانی «ND» نیز از کارایی نسبتا بالایی بر خوردار هستند.این دارو در ایران تحت عنوان ژنریک «ناندرولون» تولید و عرضه می شود.گفته می شود که نمونه های آمریکایی برای کسانی که قصد استفاده طولانی مدت از این دارو را دارند مناسب تر است.

2-تستوسترون دپو (محلول قابل تزریق روغنی)
این دارو را می توان نوعی تستوسترون طولانی اثر نامید که اثرات مطلوبی بر افزایش حجم و قدرت عضلانی دارد. از این دارو برای درمان بیماری و یا عارضه کاهش ترشح طبیعی تستوسترون نیز استفاده می شود.
می توان گفت که معتبر ترین نوع این دارو ، نمونه ساخت کمپانی آمریکایی «Pharmacia/Upjohn » است. ناگفته نماند که نمونه های مکزیکی و استرالیایی این دارو نیز در بازار موجود می باشند که صد البته به اندازه نمونه های آمریکایی معتبر نیستند.

3-تستوسترون انانتات (محلول قابل تزریق روغنی) 
   از این دارو برای افزایش حجم و قدرت عضلانی و همچنین برای تحریک ترشح طبیعی تستوسترون در کسانی که با کاهش طبیعس ترشح این هورمون در بدن خود مواجه اند استفاده می شود.این دارو که عموما در بسته بندی های 200 mg/ml و به صورت آمپولهای تزریقی عرضه می شود، به ندرت منجر به افزایش احتباس آب و املاح در بدن شده و از این جهت نیز استروییدی قابل اطمینان به شمار می رود.نمونه های تولیدی کمپانی آمریکایی «Pharmacia/ Upjohn  » این دارو را می توان مطمئن تر از بقیه دانست.

3-تستوسترون سوستانون  250 (محلول قابل تزریق روغنی)
این دارو که اصل آن مکزیکی است در بسته های 250 میلی گرمی و به صورت آمپول های تزریقی عرضه می شود.ورزشکاران از این دارو برای افزایش قدرت و حجم عضلانی بهره می گیرند اما گفته می شود که کارایی آن به پای استروئیدهای ساخت آمریکا نمی رسد. این دارو را می توان جزو استروئید های طولانی اثر  به حساب آورد. نا گفته نماند که تزریق این دارو معمولا با درد زیادی همراه است.این دارو به دلیل نیمه عمر پایینی که دارد برای تزریق در دوره مسابقات و مخصوصا مسابقات وزنه برداری قدرتی ایده آل به نظر می رسد.

4-اکویی پویز (محلول قابل تزریق روغنی)
این دارو که به صورت محلولهای قابل تزریق روغنی و در بسته بندی های 50 mg/ml عرضه می شود در اصل برای مصارف دامپزشکی تهیه شده بود.امروزه پیدا کردن این دارو در بازار سیاه نیز بسیار مشکل شده است. اکویی پویز تحت عناوین تجارتی مختلف از قبیل: Ganabol, Equi-Gain, Maxi-Gain, Vebonol, Pace عرضه شده و همین تنوع در محصول نیز امکان تشخیص نمونه های اصلی از قلابی را مشکلتر کرده است.مصرف این دارو بدون آنکه عواض جانبی معمل استروییدها از قبیل:بروز علایم زنانگی در مردان را سبب گردد، اثرات شگفت انگیزی در افزایش حجم و قدرت عضلانی از خود بر جای گذاشته و در بهبود و تقلیل درد مفاصل نیز موثر است.

5- آنادرول  50 (خوراکی)
بر خلاف اکثر استروئیدها که به صورت محلولهای قابل تزریق عرضه می شوند این دارو  به صورت قرص و در فرمهای خوراکی تهیه و عرضه می شود.اکثر بدنسازان و وزنه برداران قدرتی به دلیل ترس از عوارض و خواص بسیار قدرتمند آندروژنیک این دارو، تمایل چندانی به استفاده از آن نشان نمی دهند.این دارو همچنین باعث افزایش چسبندگی گلبولهای قرمز خون به یکدیگر شده و عارضه فشار خون بالا را در فرد موجب می شود. آنادرول با وجود اینکه اثرات در خور توجهی بر افزایش حجم و قدرت عضلانی از خود دارد اما به دلیل عوارض جانبی فراوان، مصرف آن در طولانی مدت توصیه نمی شود.

7-آناوار (خوراکی)
آناوار نیز استروئیدی خوراکی است که نمونه های اولیه و اصل آن را کمپانی آمریکایی « Searle »تهیه و عرضه می کرده است. نا گفته نماند که تهیه و تولید این دارو از مدتها قبل متوقف شده است.آثار و عوارض آندروژنیک این دارو در مقایسه با دیگر هورمونها و دیگر استروئیدهای خوراکی بسیار پایین است .قرصهای این دارو در دزهای 2.5 mg عرضه می شد.نمونه های امروزی این دارو که تحت عنوان تجارتی«Oxandrin» تولید و عرضه می شوند، در درمان کاهش شدید حجم عضلانی که معمولا در اثر ابتلا به بیماری ایدز در انسان حادث می شود به کار گرفته می شود.این دارو را می توان در لیست دارو های نسبتا گران قیمت دسته بندی کرد چرا که قیمت هر قرص آن در داروخانه های دولتی در حدود 10 دلار است.

8-دیانابول (خوراکی)
این دارو را شاید بتوان سلطان استروئیدهای خوراکی جهان نامید.نمونه های اولیه و اصل این دارو را کمپانی « Ciba-Geigy » تهیه و عرضه می کرد.امروزه کشورهایی همچون: ترکیه، یونان،رومانی، تایلند،بلغارستان،روسیه و حتی کلمبیا نیز اقدام به تولید و عرضه این دارو می کنند.اگر قصد استفاده از دیانابول را داشته باشید، از مصرف نمونه های مکزیکی کاملا خودداری کنید .نمونه های اروپای شرقی نیز چندان مطمئن و قابل اطمینان نیستند .اما دیگر نمونه های این دارو، اثرات خیره کنندهای در افزایش حجم و قدرت عضلانی از خود بر جای می گذارد.

9- وینسترول (خوراکی)
این دارو که به صورت قرصهای صورتی و در برخی موارد سفید و در دزهای 2mg تهیه و عرضه می شود به دلیل خواص آندروژنیک بسیار پایینی که دارد به شدت مورد علاقه و پسند ورزشکاران زن قرار گرفته است.از دیگر استروئیدهای مورد علاقه زنان ورزشکار می توان به «Maxibolan »اشاره کرد.

10-پریموبولان دپو (محلول قابل تزریق روغنی)
بسیاری از ورزشکاران که از این دارو استفاده می کنند از خواص و عوارض جانبی بسیار پایین آندروژنیک  و همچنین از تاثیر بسیار قدرتمند آن  بر افزایش سفتی و حجم عضلات، احساس رضایت می کنند.این دارو بر خلاف دیگر استروئیدها، موجب احتباس آب و املاح چندانی نیز نمی شود.برخی از وزنه برداران و بدنسازان نیز تاثیر این دارو بر مردان را ضعیف ارزیابی کرده و حتی به تمسخر، آن را جوجه استروئید نیز نامیده اند.فرم تزریقی و حتی فرم خوراکی این دارو که به نام «Sten» نیز معروف شده است ،امروزه در بازارهای سیاه دارو به وفور یافت می شود.

به امید خدا به مرور زمان همه استروئیدها را در وبلاگ خواهید شناخت.ما به ترتیب به معرفی استروئیدها خواهیم پرداخت ولی اگر هر کدام از خوانندگان مایل به شناختن هر چه سریعتر یک دارو باشد ما اولویت را به آن دارو خواهیم داد.بدین منظور میتوانید با دادن نام دارو در بخش نظرات بزودی مطلب خود را در مورد آن بخوانید.

استروئیدهای آنابولیک

استروئیدهای آنابولیک گرچه در افزایش توان ورزشکاران مؤثرند اما به‌علت ایجاد اثرات مخرب می‌توانند تهدیدی برای سلامت ورزشکار محسوب شوند. از آنجا که استروئیدهای آنابولیک بر روی بسیاری از دستگاه‌های بدن اثر می‌گذارند، اثرات مخرب آنها نیز متعدد خواهند بود. به‌طور کلی اثرات جانبی ناشی از تجویز این مواد به‌صورت خوراکی، بیش از تجویز تزریقی می‌باشد. علاوه بر این، همانطور که ورزشکاران جهت دستیابی به اثرات دلخواه به نوع استروئید مصرفی توجه می‌کنند، اثرات زیانبار ایجاد شده نیز به نوع استروئید بستگی دارد. به‌خصوص استروئیدهائی که یک گروه IV- آلکیل دارند، بالقوه اثرات مخرب بیشتر، به‌خصوص بر روی کبد دارند یکی از مشکلاتی که در مورد ورزشکاران به‌خصوص ورزشکاران قدرتی و بدنسازان وجود دارد، مصرف همزمان استروئیدهای خوراکی و تزریقی (بارگیری) آن هم با مقادیری بسیار بیشتر از مقدار تجویز شده در مصارف پزشکی (۱۰ تا ۴۰ برابر) می‌باشد.
شیوع و شدت اثرات جانبی در افراد مختلف وابسته به عواملی مثل حساسیت شخص نسبت به استروئید، پاسخ دستگاه‌های مختلف بدن نسبت به آن ماده، نوع استروئید، مقدار مصرف شده و مدت زمان مصرف بسیار متفاوت است. در ادامه مطلب اثرات زیانبار استروئیدها را بر روی سیستم‌های مختلف بدن بررسی خواهیم کرد.
● عوارض روی کبد
استروئیدهای آنابولیک می‌توانند اثرات زیانبار بسیار جدی بر روی کبد اعمال کنند. این مطلب خصوصاً در مورد استروئیدهای خوراکی صادق است و به‌نظر می‌رسد استروئیدهای تزریقی اثرات کمتری بر روی کبد داشته باشند. ظاهراً تستوسترون سپپیونات، تستوسترون انانتات و سایر استروئیدهای تزریقی اثرات زیانبار ناچیزی بر روی کبد دارند. گرچه آسیب کبدی پس از تزریق نور تستوسترون و استرهای تستوسترون گزارش شده است.
مطالعات وسیعی درباره اثر استروئیدهای آنابولیک بر روی کبد صورت گرفته است. اکثر این مطالعات بر روی بیماران بستری که برای مدت‌های طولانی تحت درمان بوده‌اند انجام شده است. این بیماران به ناخوشی‌های مختلفی از جمله کم‌خونی، نارسائی کلیوی، ناباروری و اختلالات غده هیپوفیز مبتلا بوده‌اند. در این مطالعات درمان با استروئیدهای آنابولیک سبب کاهش کارکرد ترشحی کبد شده است.
علاوه بر این، به دام افتادن صفرا در داخل کبد (کلستاز) که علائمی مانند خارش و زردی ایجاد می‌کند و پلیوز کبدی در این افراد مشاهده شده است (پلیوز کبدی یک تغییر بافتی کبد به‌صورت کیست‌های خونریزی‌دهنده است که ممکن است به سمت فیبروز کبدی و فشار خون بالا پیشرفت کند. پارگی یک کیست می‌تواند باعث یک خونریزی کشنده گردد).
تومورهای خوش‌خیم (آدنوم) و بدخیم (کارسینوم سلول کبدی) نیز گزارش گردیده است. شواهد معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد تورمورهای کبدی توسط استروئیدهائی ایجاد می‌شوند که یک گروه ۱۷ آلفا - آلکیل دارند. معمولاً، تومورها خوش‌خیم بوده و با توقف مصرف استروئیدهای آنابولیک وجود دارد. از آنجا که پلیوز کبدی و تومورهای کبدی همیشه باعث ایجاد اختلال در آزمایش خون (که به‌طور معمول جهت بررسی کارکرد کبدی درخواست می‌شود) نمی‌شوند. متأسفانه اغلب این گرفتاری‌های کبدی علائمی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. استروئیدهای آنابولیک اغلب باعث افزایش سطح پلاسمائی آنزیم‌های کبدی نظیر آسپازتات آمینوترنسفراز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آلکالن فسفاتاز (AP)، لاکتات دهیدروژناز (LDH) و گاماگلوتامیل ترسن پپتیداز (GGT) می‌شوند.
این آنزیم‌ها با غلظت‌های بالا در داخل سلول‌های کبدی موجود هستند و افزایش سطح پلاسمائی آنها نشان‌دهنده آسیب به سلول‌های کبدی یا حداقل افزایش نفوذ‌پذیری غشاء این سلول‌ها می‌باشد. در مطالعات انجام شده بر روی سطح پلاسمائی آنزیم‌های کبدی پس ازمصرف استروئیدهای آنابولیک نتایج مختلفی گزارش گردیده است. در برخی مطالعات افزایش و در برخی دیگر عدم تغییر سطح پلاسمائی این آنزیم‌ها مشاهده شده است.
در صورتی‌که سطح پلاسمائی این آنزیم‌ها در اثر مصرف استروئیدها افزایش یابد. این افزایش در حد متوسط بوده و پس از چندین هفته از ترک مصرف آنها به حد طبیعی برمی‌گردد. به‌نظر می‌رسد احتمال نشت این آنزیم‌ها از سلول‌های کبدی تا حدودی به وضعیت کبد قبل از شروع مصرف استروئیدها بستگی داشته باشد. بنابراین، افرادی که اختلال کارکرد کبدی دارند بیش از دیگران در معرض خطر هستند.
● عوارض روی سیستم تولیدمثل مردان
تستوسترون اثرات گوناگونی بر روی سیستم تناسلی اعمال می‌کند و استروئیدهای آنابولیک نیز مشتقات این ماده هستند و به همین دلیل شگفت‌آور نیست که اثرات جانبی آنها سیستم تناسلی را نیز درگیر می‌نماید.
مصرف استروئیدهای آنابولیک باعث تجمع تستوسترون یا مشتقات آن با غلظت‌های بسیار بیشتر از غلظت فیزیولوژیک در بدن می‌گردد و از طریق چرخه فیدیک (Feed back cycle) سبب کاهش تولید و آزادسازی هورمون‌های گونادوتروپین ۱(LH.FSH) می‌گردد. استفاده طولانی‌مدت استروئیدهای آنابولیک در مقادیر نسبتاً بالا سبب کم‌کاری بیضه‌ها و در نتیجه کاهش سطح خونی تستوسترون طبیعی بدن همراه با کاهش سطح LH.FSH می‌شود. در ارتباط با اهمیت طول ‌مدت مصرف مقدار مصرف و ساختمان شیمیائی استروئیدهای آنابولیک در تعیین غلظت خونی گونادوتروپین‌ها دلایل محکم و مستدلی وجود دارد.
کاهش متوسط ترشح گونادوتروپین‌ها توسط هیپوفیز سبب آتروفی بیضه‌ها (کوچک شدن همراه با کاهش عملکرد سلول‌های مؤثر) و کاهش تولید اسپرم می‌گردد.
کاهش یا توقف تولید اسپرم و افزایش تعداد اسپرم‌های غیرطبیعی در ورزشکارانی که استروئیدهای آنابولیک مصرف می‌کند گزارش گردیده است که به‌نوبه خود باعث کاهش توانائی باروری فرد می‌گردد.
پس از توقف مصرف استروئیدهای آنابولیک، کارکرد بیضه‌ها در عرض چندین ماه به سطح نزدیک نرمال برگشت می‌نماید گرچه ممکن است این برگشت برای ماه‌های طولانی به درازا بیانجامد.
در بدنسازی، جائی‌که معمولاً استروئیدهای آنابولیک در مقادیر بالا مورد استفاده ورزشکاران قرار می‌گیرند. پس از توقف مصرف، داروهای گونادوتروپین جفتی جهت تحریک بیضه‌ها به بازگشت به فعالیت مجدد تجویز می‌شوند که البته تأثیر این رژیم‌درمانی نامشخص می‌باشد.
مطالعات چندی نشان‌دهنده این واقعیت هستند که مصرف بیش از حد یک استروئید آنابولیک به‌صورت همزمان اثر مهاری بیشتری روی فعالیت بیضه‌ها دارد تا مصرف تنها یک استروئید آنابولیک.
پس از توقف مصرف استروئیدهای آنابولیک این تغییرات معمولاً پس از چند ماه به حالت طبیعی برگشت می‌کنند. گرچه مشاهده شده است که در برخی ورزشکاران وضعیت کم‌کاری جنسی پس از گذشت بیش از دوازده هفته از قطع مصرف استروئیدهای آنابولیک هنوز برطرف نگردیده است.
یک اثر شناخته‌شده استروئیدهای آنابولیک در مردان ایجاد بافت پستانی غیرطبیعی (ژنیکوماستی = رشد بیش از حد غدد پستانی مردان) می‌باشد. این حالت در اثر افزایش سطح خونی استروژن‌های در گردش که در حقیقت هورمون‌های جنسی زنانه هستند، ایجاد می‌شود.
پس از ورود استروئیدهای آنابولیک به بدن مردان، مقادیری از این هورمون‌ها در بافت‌های بدن به استروژن (استرادیول و استرون) تبدیل می‌شوند و افزایش سطح خونی این استروژن‌ها در بدن مرد باعث تحریک رشد پستان می‌گردد. به‌طور کلی، ژنیکوماستی غیرقابل برگشت می‌باشد.
استروئیدهای آنابولیک ممکن است بر روی میل جنسی نیز تأثیر بگذارد. گرچه مطالعات اندکی در این زمینه صورت گرفته است.
از آنجا که میل جنسی و تمایل به خشونت، تهاجم و پرخاشگری (Agressiveness) طی مصرف استروئیدهای آنابولیک بیشتر می‌شوند، خطر ایجاد مزاحمت‌های جنسی توسط مصرف‌کننده افزایش می‌یابد.
● عواض روی چربی خون و دستگاه قلبی عروقی
استروئیدهای آنابولیک اثراتی نیز بر روی سیستم قلبی عروقی و چربی خون اعمال می‌کنند. مطالعات اندکی بر روی اثر این مواد بر روی دستگاه قلب و عروق صورت گرفته است مطالعه خطی خاصی بر روی اثر این مواد در ابتلاء به بیماری‌های قلب و عروق و میزان مرگ و میر ناشی از آن انجام نشده است. اکثر تحقیقات انجام‌شده بر روی شناسائی عوامل خطر مؤثر در ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی و به‌طور خاص اثر استروئیدهای آنابولیک بر فشار خون و چربی‌های پلاسما ۳ متمرکز هستند.
در اکثر مطالعات مقطعی انجام شده کلسترول و تری‌گلیسیریدهای ۴ خون در بین مصرف‌کنندگان استروئیدهای آنابولیک و افراد عادی تفاوت معنی‌داری نداشته است. با این وجود، در طول مصرف استروئیدهای آنابولیک کلسترول کل (Total cholesterol) به‌تدریج بالا می‌رود. در حالی‌که لیپوپروتئین مفید یعنی HDL کاهش قابل‌توجهی پیدا می‌کند. به‌گونه‌ای که سطح آن به کمتر از غلظت نرمال می‌رسد.
گرد آورنده:دکتر نادر افشاریاستروئیدهای آنابولیک گرچه در افزایش توان ورزشکاران مؤثرند اما به‌علت ایجاد اثرات مخرب می‌توانند تهدیدی برای سلامت ورزشکار محسوب شوند. از آنجا که استروئیدهای آنابولیک بر روی بسیاری از دستگاه‌های بدن اثر می‌گذارند، اثرات مخرب آنها نیز متعدد خواهند بود. به‌طور کلی اثرات جانبی ناشی از تجویز این مواد به‌صورت خوراکی، بیش از تجویز تزریقی می‌باشد. علاوه بر این، همانطور که ورزشکاران جهت دستیابی به اثرات دلخواه به نوع استروئید مصرفی توجه می‌کنند، اثرات زیانبار ایجاد شده نیز به نوع استروئید بستگی دارد. به‌خصوص استروئیدهائی که یک گروه IV- آلکیل دارند، بالقوه اثرات مخرب بیشتر، به‌خصوص بر روی کبد دارند یکی از مشکلاتی که در مورد ورزشکاران به‌خصوص ورزشکاران قدرتی و بدنسازان وجود دارد، مصرف همزمان استروئیدهای خوراکی و تزریقی (بارگیری) آن هم با مقادیری بسیار بیشتر از مقدار تجویز شده در مصارف پزشکی (۱۰ تا ۴۰ برابر) می‌باشد.
شیوع و شدت اثرات جانبی در افراد مختلف وابسته به عواملی مثل حساسیت شخص نسبت به استروئید، پاسخ دستگاه‌های مختلف بدن نسبت به آن ماده، نوع استروئید، مقدار مصرف شده و مدت زمان مصرف بسیار متفاوت است. در ادامه مطلب اثرات زیانبار استروئیدها را بر روی سیستم‌های مختلف بدن بررسی خواهیم کرد.
● عوارض روی کبد
استروئیدهای آنابولیک می‌توانند اثرات زیانبار بسیار جدی بر روی کبد اعمال کنند. این مطلب خصوصاً در مورد استروئیدهای خوراکی صادق است و به‌نظر می‌رسد استروئیدهای تزریقی اثرات کمتری بر روی کبد داشته باشند. ظاهراً تستوسترون سپپیونات، تستوسترون انانتات و سایر استروئیدهای تزریقی اثرات زیانبار ناچیزی بر روی کبد دارند. گرچه آسیب کبدی پس از تزریق نور تستوسترون و استرهای تستوسترون گزارش شده است.
مطالعات وسیعی درباره اثر استروئیدهای آنابولیک بر روی کبد صورت گرفته است. اکثر این مطالعات بر روی بیماران بستری که برای مدت‌های طولانی تحت درمان بوده‌اند انجام شده است. این بیماران به ناخوشی‌های مختلفی از جمله کم‌خونی، نارسائی کلیوی، ناباروری و اختلالات غده هیپوفیز مبتلا بوده‌اند. در این مطالعات درمان با استروئیدهای آنابولیک سبب کاهش کارکرد ترشحی کبد شده است.
علاوه بر این، به دام افتادن صفرا در داخل کبد (کلستاز) که علائمی مانند خارش و زردی ایجاد می‌کند و پلیوز کبدی در این افراد مشاهده شده است (پلیوز کبدی یک تغییر بافتی کبد به‌صورت کیست‌های خونریزی‌دهنده است که ممکن است به سمت فیبروز کبدی و فشار خون بالا پیشرفت کند. پارگی یک کیست می‌تواند باعث یک خونریزی کشنده گردد).
تومورهای خوش‌خیم (آدنوم) و بدخیم (کارسینوم سلول کبدی) نیز گزارش گردیده است. شواهد معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد تورمورهای کبدی توسط استروئیدهائی ایجاد می‌شوند که یک گروه ۱۷ آلفا - آلکیل دارند. معمولاً، تومورها خوش‌خیم بوده و با توقف مصرف استروئیدهای آنابولیک وجود دارد. از آنجا که پلیوز کبدی و تومورهای کبدی همیشه باعث ایجاد اختلال در آزمایش خون (که به‌طور معمول جهت بررسی کارکرد کبدی درخواست می‌شود) نمی‌شوند. متأسفانه اغلب این گرفتاری‌های کبدی علائمی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. استروئیدهای آنابولیک اغلب باعث افزایش سطح پلاسمائی آنزیم‌های کبدی نظیر آسپازتات آمینوترنسفراز (AST)، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آلکالن فسفاتاز (AP)، لاکتات دهیدروژناز (LDH) و گاماگلوتامیل ترسن پپتیداز (GGT) می‌شوند.
این آنزیم‌ها با غلظت‌های بالا در داخل سلول‌های کبدی موجود هستند و افزایش سطح پلاسمائی آنها نشان‌دهنده آسیب به سلول‌های کبدی یا حداقل افزایش نفوذ‌پذیری غشاء این سلول‌ها می‌باشد. در مطالعات انجام شده بر روی سطح پلاسمائی آنزیم‌های کبدی پس ازمصرف استروئیدهای آنابولیک نتایج مختلفی گزارش گردیده است. در برخی مطالعات افزایش و در برخی دیگر عدم تغییر سطح پلاسمائی این آنزیم‌ها مشاهده شده است.
در صورتی‌که سطح پلاسمائی این آنزیم‌ها در اثر مصرف استروئیدها افزایش یابد. این افزایش در حد متوسط بوده و پس از چندین هفته از ترک مصرف آنها به حد طبیعی برمی‌گردد. به‌نظر می‌رسد احتمال نشت این آنزیم‌ها از سلول‌های کبدی تا حدودی به وضعیت کبد قبل از شروع مصرف استروئیدها بستگی داشته باشد. بنابراین، افرادی که اختلال کارکرد کبدی دارند بیش از دیگران در معرض خطر هستند.
● عوارض روی سیستم تولیدمثل مردان
تستوسترون اثرات گوناگونی بر روی سیستم تناسلی اعمال می‌کند و استروئیدهای آنابولیک نیز مشتقات این ماده هستند و به همین دلیل شگفت‌آور نیست که اثرات جانبی آنها سیستم تناسلی را نیز درگیر می‌نماید.
مصرف استروئیدهای آنابولیک باعث تجمع تستوسترون یا مشتقات آن با غلظت‌های بسیار بیشتر از غلظت فیزیولوژیک در بدن می‌گردد و از طریق چرخه فیدیک (Feed back cycle) سبب کاهش تولید و آزادسازی هورمون‌های گونادوتروپین ۱(LH.FSH) می‌گردد. استفاده طولانی‌مدت استروئیدهای آنابولیک در مقادیر نسبتاً بالا سبب کم‌کاری بیضه‌ها و در نتیجه کاهش سطح خونی تستوسترون طبیعی بدن همراه با کاهش سطح LH.FSH می‌شود. در ارتباط با اهمیت طول ‌مدت مصرف مقدار مصرف و ساختمان شیمیائی استروئیدهای آنابولیک در تعیین غلظت خونی گونادوتروپین‌ها دلایل محکم و مستدلی وجود دارد.
کاهش متوسط ترشح گونادوتروپین‌ها توسط هیپوفیز سبب آتروفی بیضه‌ها (کوچک شدن همراه با کاهش عملکرد سلول‌های مؤثر) و کاهش تولید اسپرم می‌گردد.
کاهش یا توقف تولید اسپرم و افزایش تعداد اسپرم‌های غیرطبیعی در ورزشکارانی که استروئیدهای آنابولیک مصرف می‌کند گزارش گردیده است که به‌نوبه خود باعث کاهش توانائی باروری فرد می‌گردد.
پس از توقف مصرف استروئیدهای آنابولیک، کارکرد بیضه‌ها در عرض چندین ماه به سطح نزدیک نرمال برگشت می‌نماید گرچه ممکن است این برگشت برای ماه‌های طولانی به درازا بیانجامد.
در بدنسازی، جائی‌که معمولاً استروئیدهای آنابولیک در مقادیر بالا مورد استفاده ورزشکاران قرار می‌گیرند. پس از توقف مصرف، داروهای گونادوتروپین جفتی جهت تحریک بیضه‌ها به بازگشت به فعالیت مجدد تجویز می‌شوند که البته تأثیر این رژیم‌درمانی نامشخص می‌باشد.
مطالعات چندی نشان‌دهنده این واقعیت هستند که مصرف بیش از حد یک استروئید آنابولیک به‌صورت همزمان اثر مهاری بیشتری روی فعالیت بیضه‌ها دارد تا مصرف تنها یک استروئید آنابولیک.
پس از توقف مصرف استروئیدهای آنابولیک این تغییرات معمولاً پس از چند ماه به حالت طبیعی برگشت می‌کنند. گرچه مشاهده شده است که در برخی ورزشکاران وضعیت کم‌کاری جنسی پس از گذشت بیش از دوازده هفته از قطع مصرف استروئیدهای آنابولیک هنوز برطرف نگردیده است.
یک اثر شناخته‌شده استروئیدهای آنابولیک در مردان ایجاد بافت پستانی غیرطبیعی (ژنیکوماستی = رشد بیش از حد غدد پستانی مردان) می‌باشد. این حالت در اثر افزایش سطح خونی استروژن‌های در گردش که در حقیقت هورمون‌های جنسی زنانه هستند، ایجاد می‌شود.
پس از ورود استروئیدهای آنابولیک به بدن مردان، مقادیری از این هورمون‌ها در بافت‌های بدن به استروژن (استرادیول و استرون) تبدیل می‌شوند و افزایش سطح خونی این استروژن‌ها در بدن مرد باعث تحریک رشد پستان می‌گردد. به‌طور کلی، ژنیکوماستی غیرقابل برگشت می‌باشد.
استروئیدهای آنابولیک ممکن است بر روی میل جنسی نیز تأثیر بگذارد. گرچه مطالعات اندکی در این زمینه صورت گرفته است.
از آنجا که میل جنسی و تمایل به خشونت، تهاجم و پرخاشگری (Agressiveness) طی مصرف استروئیدهای آنابولیک بیشتر می‌شوند، خطر ایجاد مزاحمت‌های جنسی توسط مصرف‌کننده افزایش می‌یابد.
● عواض روی چربی خون و دستگاه قلبی عروقی
استروئیدهای آنابولیک اثراتی نیز بر روی سیستم قلبی عروقی و چربی خون اعمال می‌کنند. مطالعات اندکی بر روی اثر این مواد بر روی دستگاه قلب و عروق صورت گرفته است مطالعه خطی خاصی بر روی اثر این مواد در ابتلاء به بیماری‌های قلب و عروق و میزان مرگ و میر ناشی از آن انجام نشده است. اکثر تحقیقات انجام‌شده بر روی شناسائی عوامل خطر مؤثر در ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی و به‌طور خاص اثر استروئیدهای آنابولیک بر فشار خون و چربی‌های پلاسما ۳ متمرکز هستند.
در اکثر مطالعات مقطعی انجام شده کلسترول و تری‌گلیسیریدهای ۴ خون در بین مصرف‌کنندگان استروئیدهای آنابولیک و افراد عادی تفاوت معنی‌داری نداشته است. با این وجود، در طول مصرف استروئیدهای آنابولیک کلسترول کل (Total cholesterol) به‌تدریج بالا می‌رود. در حالی‌که لیپوپروتئین مفید یعنی HDL کاهش قابل‌توجهی پیدا می‌کند. به‌گونه‌ای که سطح آن به کمتر از غلظت نرمال می‌رسد.

گرد آورنده:دکتر نادر افشاری